Wycena wartości niematerialnych i prawnych
Profesjonalne wsparcie przy wycenie wartości niematerialnych i prawnych
Oferujemy profesjonalne wsparcie przy wycenie wartości niematerialnych i prawnych. Obok wyceny poszczególnych kategorii i pozycji wartości niematerialnych i prawnych przeprowadzamy proces alokacji ceny nabycia w transakcjach przejęcia innego podmiotu, w tym dokonujemy oszacowania wartości firmy (goodwill).
Wartości niematerialne i prawne to prawa majątkowe, między innymi, nadające się do gospodarczego wykorzystania i przeznaczone do używania na potrzeby jednostki (Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości).
Zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości 38 "Wartości niematerialne" składnik wartości niematerialnych jest definiowany jako możliwy do zidentyfikowania niepieniężny składnik aktywów, nieposiadający postaci fizycznej. Wartości niematerialne i prawne mogą występować we wszystkich sferach działalności gospodarczej: dystrybucji, usługach finansowych, sprzedaży i zarządzaniu. Zazwyczaj, wartości niematerialne generują wartość dodatkową, podnoszącą wartość przedsiębiorstwa.
W rozumieniu biznesowym wartości niematerialne i prawne obejmują między innymi:
- prawa autorskie i prawa pokrewne
- wynalazki
- patenty
- technologie
- znaki towarowe i firmowe
- wzory użytkowe, przemysłowe, graficzne oraz zdobnicze (logo)
- prawo do emisji CO2
- know-how
- koncesje
- licencje
- umowy z klientami i dostawcami
- relacje z klientami i dostawcami
- programy komputerowe
- domeny internetowe
- bazy danych
- koszty prac badawczo-rozwojowych
- wartość firmy (goodwill)
- kapitał ludzki
Wycena wartości niematerialnych i prawnych wykazuje wiele podobieństw do wyceny spółek i przedsiębiorstw. W metodologii wyceny wartości niematerialnych i prawnych stosuje się trzy tradycyjne podejścia wyceny: dochodowe, kosztowe i rynkowe. Biorąc pod uwagę częsty brak lub ograniczone dane rynkowe, zazwyczaj wycena wartości niematerialnych i prawnych skupia się na zastosowaniu dwóch podejść: kosztowego i dochodowego.
Ogólna charakterystyka trzech powszechnie akceptowanych podejść do wyceny wartości niematerialnych i prawnych jest następująca:
Podejście rynkowe (porównawcze) - w podejściu tym wartość aktywów niematerialnych i prawnych jest estymowana na podstawie porównywalnych transakcji rynkowych. W związku z tym, że wartości niematerialne i prawne rzadko są sprzedawane oddzielnie od przedsiębiorstwa i trudno jest znaleźć aktywa porównywalne, bezpośrednie zastosowanie tej metody w praktyce jest możliwe jedynie w niewielu przypadkach. Jednocześnie, możliwe jest zastosowanie tego podejścia poprzez oparcie się na szacowanych wartościach aktywów niematerialnych i prawnych przyjmowanych w procesach alokacji ceny nabycia (PPA - purchase price allocation) będących następstwem przeprowadzonej transakcji przejęcia spółki lub przedsiębiorstwa.
Podejście kosztowe - w podejściu tym wartość aktywów niematerialnych i prawnych szacowana jest jako koszt (wyrażony w obecnej wartości pieniądza) potrzebny do ponownego wyprodukowania lub odtworzenia wycenianych wartości niematerialnych i prawnych.
Podejście dochodowe - wycena wartości niematerialnych i prawnych w podejściu dochodowym bierze pod uwagę potencjalne przychody, wydatki, rentowność oraz nakłady inwestycyjne związane z używaniem wartości niematerialnych. Podejście to estymuje wartość aktywów niematerialnych i prawnych jako wartość bieżącą lub skapitalizowaną przyszłych przepływów pieniężnych netto, przychodów lub oszczędzonych kosztów w okresie życia ekonomicznego wartości niematerialnych.
W większości wypadków podejście dochodowe jest podstawowym podejściem używanym w wycenie wartości niematerialnych i prawnych. Podejście dochodowe może przyjmować różne formy w zależności od unikalnego charakteru procesu wyceny wartości niematerialnych.
Podstawowe metody dochodowe dla wyceny wartości niematerialnych i prawnych to:
- Metoda Kapitalizacji Płatności Licencyjnych (relief from royalty method),
- Metoda Oszczędności Kosztowych (cost savings method),
- Metoda Wielookresowej Nadwyżki Zysków (multi-period excess earnings method - MPEEM),
- Metoda Hipotetycznej Utraty Aktywa (with and without method),
- Metoda Greenfield (greenfield method).
Przeprowadzając wycenę podejściem dochodowym rozważamy uwzględnienie oszczędności podatkowych wynikających z amortyzacji aktywa (tax amortization benefit).
