Czy potrzebujemy nowej korporacji zawodowej – organizacji grupującej specjalistów zajmujących się zawodowo wycenami przedsiębiorstw i spółek? Zdecydowanie tak.

Czy potrzebujemy nowej korporacji zawodowej – organizacji grupującej specjalistów zajmujących się zawodowo wycenami przedsiębiorstw i spółek? Zdecydowanie tak.

Z dużym zdziwieniem trzeba stwierdzić, że specjaliści w zakresie wycen przedsiębiorstw są chyba ostatnią grupą zawodową (obejmującą specjalistów zawodu zaufania społecznego) nie posiadającą własnego stowarzyszenia.

Co rozumiemy pod hasłem wycena przedsiębiorstw? Moja definicja wyceny przedsiębiorstw to profesjonalny i obiektywny proces szacowania i rekomendacji wartości przedsiębiorstwa. Zwyczajowo, zakres znaczeniowy wyceny przedsiębiorstw obejmuje szacowanie wartości całego przedsiębiorstwa spółki, zorganizowanych części przedsiębiorstwa spółki, całych spółek (100% udziałów), pakietów większościowych i mniejszościowych spółek, całej działalności gospodarczej i części działalności gospodarczej. Z wyceną przedsiębiorstw blisko jest związana wycena wartości niematerialnych i prawnych - to najczęściej specjaliści z wycen przedsiębiorstw dokonują też profesjonalnych wycen wartości niematerialnych i prawnych.

Rosnąca liczba fuzji i przejęć, podziałów spółek, procesów restrukturyzacyjnych wewnątrz grup kapitałowych, projektów optymalizacji podatkowej, wykupów menedżerskich, konfliktów pomiędzy udziałowcami/akcjonariuszami powoduje, że obiektywnie wzrasta zapotrzebowanie na przeprowadzanie rzetelnych i obiektywnych wycen przedsiębiorstw i spółek.

A do czego konkretnie jest nam potrzebny specjalista? Funkcje i potencjalne cele wyceny mogą obejmować:

• transakcje prywatne kupna/sprzedaży podmiotów gospodarczych,
• wyceny spółek giełdowych dla celów doradztwa inwestycyjnego,
• oferty publiczne (IPO – initial public offering),
• wykupy przymusowe w spółkach akcyjnych,
• restrukturyzacje grup kapitałowych,
• przeprowadzanie procesów optymalizacji podatkowych,
• projekty systemów motywacyjnych dla wyższej kadry kierowniczej oparte na miernikach wartości przedsiębiorstw i spółek,
• szacowanie utraconych korzyści w sporach sądowych,
• testy na trwałą utratę wartości,
• szacowanie wartości udziału kapitałowego wspólnika występującego w spółkach cywilnych i jawnych,
• podział majątku w sprawach spadkowych i rozwodowych,
• szacowanie wartości zabezpieczenia kredytu,
• ubezpieczenie majątku przedsiębiorstw.

Warto zwrócić uwagę, że kodeks spółek handlowych (dalej „ksh”) w sposób pośredni, jak i też bezpośredni, odnosi się do sytuacji, gdzie obiektywna i niezależna wycena jest niezbędna:

• oszacowanie wartości udziału kapitałowego wspólnika spółki jawnej w przypadku jego wystąpienia ze spółki (art. 65 ksh),
• cena przejęcia udziałów wyłączanego wspólnika w spółce z o.o. (art. 266 ksh),
• oszacowanie wkładu niepieniężnego przy zakładaniu spółki akcyjnej oraz podwyższaniu jej kapitału zakładowego (art. 311, 312, 430, 431 i 445 ksh),
• wycena akcji w przypadku przymusowego wykupu akcji spółki przy istotnej zmianie przedmiotu działalności spółki akcyjnej (art. 416 i 417 ksh),
• wycena akcji w przypadku przymusowego wykupu akcji spółki przez akcjonariuszy większościowych od mniejszościowych (art. 417 i 418 ksh),
• oszacowanie wartości udziałów i/lub akcji oraz przyjęcie stosunku wymiany udziałów i/lub akcji spółek przy łączeniu się spółek kapitałowych (art. 499, 501, 502 i 503 ksh),
• wycena udziałów (akcji) wspólnika (akcjonariusza) spółki przejmowanej w sytuacji gdy spółka przejmująca posiada nie mniej niż 90% udział w kapitale zakładowym spółki przejmowanej (516 ksh),
• oszacowanie wartości udziałów i/lub akcji spółki oraz przyjęcie stosunku wymiany udziałów i/lub akcji przy podziale spółek kapitałowych (art. 534, 536, 537 i 538 ksh),
• wycena udziałów (akcji) wspólnika (akcjonariusza) spółki dzielonej (541 ksh),
• wycena udziałów lub akcji w przypadku przekształcenia spółki (art. 566 ksh).

Tak więc biznesowe i formalne powody przygotowywania wycen przedsiębiorstw powinny prowadzić w naturalny do stworzenia stowarzyszenia grupującego ekspertów w danej dziedzinie

Do najważniejszych celów stowarzyszenia nowej korporacji zaliczyłbym:

• popularyzacja i upowszechnianie wiedzy o standardach, podejściach i metodach wyceny przedsiębiorstw i spółek,
• promowanie i upowszechnianie standardów etycznych właściwych dla wyceny przedsiębiorstw i spółek wśród uczestników rynku,
• reprezentowanie interesów członków stowarzyszenia w relacjach z organami państwowymi, administracyjnymi i samorządowymi (Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Skarbu, Komisja Nadzoru Finansowego, Krajowa Izba Biegłych Rewidentów, itp.), innych instytucjami oraz osobami fizycznymi i prawnymi,
• rozwój platformy współpracy pomiędzy specjalistami z zakresu wycen przedsiębiorstw i spółek.

W tym miejscu warto dodać jedno istotne zastrzeżenie. Zgadzam się w pełni z koncepcją i istotą deregulacji. Uważam, że przynależność do korporacji nie powinna być warunkiem koniecznym do świadczenia usług w zakresie wycen przedsiębiorstw. Uszanujmy wolną wolę konsumentów: niech wolny rynek - odbiorcy usług - decydują, czy dana usługa ma być świadczona przez specjalistę „niezrzeszonego” czy też członka korporacji.

Życie nie znosi próżni. Brak stowarzyszenia specjalistów w dziedzinie wycen przedsiębiorstw powoduje, że często można zaobserwować próby świadczenia tego typu usług przez biegłych rewidentów lub rzeczoznawców majątkowych. W takich sytuacjach z reguły nacisk jest kładziony na podejście majątkowe i traktowanie wartości przedsiębiorstwa jako prostej sumy algebraicznej ujawnionych w bilansie aktywów i zobowiązań. Podejście takie trudno uznać za kompletne – ignoruje bowiem elementy mogące mieć istotny wpływ na rzeczywistą wartość godziwą przedsiębiorstwa – zdolność do osiągania zysków i przepływów pieniężnych, istnienie nieujawnionych w bilansie wartości niematerialnych i prawnych, w tym znaków towarowych, patentów, licencji, technologii, etc.

Osobiście mam wielki szacunek dla pracy biegłych rewidentów (jaki i rzeczoznawców majątkowych). Jednocześnie, warto zwrócić uwagę, że celem pracy biegłych przy badaniu sprawozdań finansowych jest przedstawienie pisemnej opinii o tym, czy sprawozdanie finansowe jest zgodne z zastosowanymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz czy rzetelnie i jasno przedstawia, we wszystkich istotnych aspektach, sytuację majątkową i finansową, jak też wynik finansowy badanej jednostki. Celem specjalisty z zakresu wycen przedsiębiorstw i spółek jest przygotowanie niezależnej opinii na temat wartości przedsiębiorstwa czy też spółki. Istotna różnica.

Podsumowując, czas najwyższy stworzyć stowarzyszenie specjalistów wycen przedsiębiorstw – dla dobra odbiorców wycen, jak i też dla dobra samych specjalistów.